بررسی و کاربرد منطق فازی در ارزیابی طرحهای اقتصادی

از آنجا که تحلیل های اقتصادی برای دستیابی به راه حل یا راه حل هایی که در آینده مورد استفاده قرار می گیرند بکار می روند، طبیعتا مبتنی بر ارزیابی های وقایعی هستند که در آینده اتفاق می افتند. مشکل ترین بخش از یک تحلیل اقتصادی، ارزیابی کمیت های مرتبط با آینده می باشد. ارزیابی ها، بیشتر مبتنی بر نتایج گذشته بوده و بهترین و معمول ترین منبع اطلاعات در مورد نتایج گذشته، اطلاعات مربوط به گذشته تشکیلات اقتصادی است. بررسی سوابق، به جهت حصول ارزیابی های مثمر ثمر و پر ارزش، می بایست مکررا در مورد سوابق آماری اقتصادی و مهندسی، با قضاوت صحیح و تحلیل معقول اجرا شود. اما در هر صورت از آنجا که توجه مطالعات اقتصادی به آینده است و هیچ چیز در آینده قطعیت ندارد، نتایج مطالعه اقتصاد مهندسی را نمی توان قطعی تلقی کرد. یک تحلیل گر اقتصادی، اعتماد زیادی به تخمین درآمد و هزینه های ناشی از گزیدارهای مختلف دارد. به بیانی دیگر، او می تواند آینده را بخوبی پیش بینی کرده و بر اساس نتایج احتمالی، گزیدارها را مستقیما با یکدیگر مقایسه کرده و تصمیمات لازم را اتخاذ کند. اینگونه تصمیم گیری را معمولا تصمیم گیری در شرایط ایستا (حتمیت) می نامند. فرض یاد شده، اگرچه تجزیه و تحلیل اقتصادی را آسانتر می کند اما منطقی به نظر نمی رسد. زیرا در بیشتر پروژه ها زمان نقش مهمی دارد. در این فاصله زمانی مقدار درآمد و هزینه های آینده، تحت تاثیر عواملی قرار می گیرد که خارج از کنترل سرمایه گذار بوده و دقیقا قابل پیش بینی نمی باشند. لذا در عمل بدلیل وجود ریسک و عدم اطمینان، معمولا بین آنچه که پیش بینی شده و آنچه که تحقق یافته تفاوت وجود دارد. در برخورد با شرایط ریسک و عدم اطمینان حتی ممکن است با تغییر مختصر در مقدار پارامتر نامطمئن نتیجه تحلیل اقتصادی تغییر کند. در نتیجه می توان اینگونه بیان کرد که محاسبات مربوط به تحلیل اقتصادی پروژه ها دارای یک ضعف اساسی می باشد و آن لحاظ نکردن درجه اطمینان برای پارامترها می باشد. در این مطالعه با استفاده از مباحث مربوط به منطق فازی در جهت رفع این نقصان تلاش خواهد شد. منطق فازی توانایی دارد پارامترها را در یک بازه مورد بررسی قرار دهد در صورتی که در روش کلاسیک ارزیابی طرحهای اقتصادی، اگر چه پیش فرض تحلیل گران عدم قطعیت در مورد آینده است، پارامترها به صورتی قطعی تعیین می شوند. لذا مدل های معمول، بیان دقیقی از واقعیت ارائه نمی دهند. به نظر می رسد تفکر فازی بتواند با در نظر گرفتن عدم اطمینان ارزیابی، طرحهای اقتصادی را بیش از پیش به واقعیت نزدیک تر کند.